24/12/2020 | Print

Các khối u bất thường, đau xương, gãy xương, ho ra máu, sụt cân, chán ăn… có thể gây ra bởi nhiều bệnh lý khác nhau nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo của bệnh ung thư.

Ung thư là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ hai trên toàn cầu và ước tính gây ra 9,6 triệu ca tử vong trong năm 2018. Việt Nam có khoảng 165.000 ca ung thư mới và khoảng 115.000 ca tử vong vì ung thư mỗi năm. Tỷ lệ tử vong do ung thư chuẩn hóa theo độ tuổi ở Việt Nam là 104 (trên 100000 dân), đứng thứ 57 trên toàn cầu.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, có thể ngăn ngừa từ 30% đến 50% số ca tử vong do ung thư bằng cách giảm bớt hoặc tránh các yếu tố nguy cơ chính, bao gồm tránh các sản phẩm thuốc lá, giảm tiêu thụ rượu, duy trì trọng lượng cơ thể phù hợp, tập thể dục thường xuyên và giải quyết các yếu tố nguy cơ liên quan đến nhiễm trùng.

Hầu hết các ung thư lần đầu được chẩn đoán dựa vào các triệu chứng xuất hiện hoặc nhờ vào quá trình tầm soát. Qua đó không thể chẩn đoán xác định được mà phải nhờ vào sinh thiết. Một số trường hợp ung thư khác được chẩn đoán tình cờ nhờ vào quá trình đánh giá các bệnh lý không liên quan khác. 

Dấu hiệu và triệu chứng của bệnh ung thư

Triệu chứng của ung thư được phân làm ba nhóm chính:

Triệu chứng tại chỗ

Các khối u bất thường hay phù nề, chảy máu, đau và/hoặc loét. Khối u chèn ép vào mô xung quanh có thể gây ra các triệu chứng như vàng da.  

Triệu chứng của di căn (lan tràn)

Hạch bạch huyết lớn lên, ho, ho ra máu, gan to, đau xương, gãy xương ở những xương bị tổn thương và các triệu chứng thần kinh. Đau có thể gặp ở ung thư giai đoạn tiến triển, nhưng thông thường đó không phải là triệu chứng đầu tiên. 

Triệu chứng toàn thân

Sụt cân, chán ăn và suy mòn, tiết nhiều mồ hôi, thiếu máu và các hội chứng cận u đặc hiệu, đó là tình trạng đặc biệt được gây ra bởi ung thư đang hoạt động, chẳng hạn như huyết khối (thrombosis) hay thay đổi nội tiết tố. 

Mỗi vấn đề nêu trên đều có thể gây ra bởi nhiều bệnh lý khác nhau. Ung thư có thể là một bệnh lý thường gặp hay hiếm gặp gây ra các triệu chứng này.

Sinh thiết

Theo bác sĩ Trung tâm Y học Hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), một biểu hiện ung thư có thể gợi ý đến nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng để chẩn đoán xác định độ ác tính thì phải cần đến khám nghiệm vi thể tế bào ung thư của các nhà giải phẫu bệnh. Thủ thuật để lấy được tế bào và/hoặc các mẫu bệnh phẩm, và khám nghiệm chúng được gọi là sinh thiết. Chẩn đoán mô học sẽ xác định loại tế bào ung thư đang tiến triển, mức độ ác tính (mức độ loạn sản), sự lan tràn và kích thước của chúng. 

Tất cả ung thư đều có thể được chữa trị nếu như khối u được cắt bỏ hoàn toàn, và đôi khi điều này có thể thực hiện bởi sinh thiết. Khi toàn bộ khối mô tổn thương bất thường được loại bỏ, bờ của bệnh phẩm phải được khám xét cẩn thận để xác định chắc mô ác tính đã thực sự được loại bỏ. Nếu ung thư lan tràn đến vị trí khác của cơ thể (di căn), phẫu thuật cắt bỏ hoàn toàn là không thể.

Hiệp hội chống ung thư quốc tế đã phát triển một hệ thống phân chia giai đoạn của các khối u ác tính gọi là TNM (T: tumor – khối u, N: node – hạch lympho, M: metastasis – di căn).

Nguồn: Dân trí